Maí 2010

Vetrarblóm, Saxifraga oppositifolia

 Stönglarnir eru jarðlægir og hálftrénaðir með stuttum uppsveigðum blómstönglum. Blöðin eru gisstæð á jarðlæga stönglinum en mjög þéttstæð á blómstönglunum og sitja í fjórum röðum, svo að stönglar sýnast ferstrendir. Blöðin eru með kalkholu í oddinn. Blómin sitja á greinaendum, rósrauð í fyrstu en lýsast við þroskunina. Vex á melum og í klettum. Algengt um land allt. Blómgast fyrst allra plantna um miðjan apríl. 4 - 10 cm á hæð.

Fyrir því að plantan blómgast snemma, oft innan um fannir og skafla, er hún nefnd vetrarblóm, eða snjóblómstur. Nöfnin lambablóm og lambarjómi benda til þess að lömb sæki í hana. Sagt er, að te af urtinni eyði þvagstemmu, leiði tíðir kvenna og brjoti steina í nýrum. Ættkvíslarheitið Saxifraga er dregið af saxum, steinn og frangere, brjóta, og er ýmist skýrt þannig, að plantan vaxi í grýttum jarðvegi, kljúfi steina eða lækni steinsóttir. Einnig nefnt vetrarsteinbrjótur (Flora islandica, bls. 202. Texti: Ágúst H. Bjarnason).